اصول فرمولاسیون شامپو
فهرست مطالب
در سال های اخیر، علاقه به مراقبت از مو افزایش چشمگیری داشته است. این موضوع ناشی از تمایل مصرف کنندگان به محصولاتی است که نیازهای منحصر به فرد موهایشان را برآورده کند و در کنار آن به مراقبت از پوست سر و حالت دهی مو نیز توجه داشته باشد.
فرمول های جدید محصولات مو شامل مواد سازگار با محیط زیست هستند و سلامت پوست و جنبه های نوین مراقبت از مو را در نظر می گیرند. این مقاله اجزای دو محصول اصلی مراقبت از مو یعنی شامپو و نرم کننده را برای برآورده کردن نیازهای امروزی بررسی می کند. موضوعات مهمی که در این زمینه مطرح می شود شامل سلامت پوست سر و سد پوستی، استفاده از مواد دوستدار محیط زیست و افزایش درخشندگی مو است.
مبانی زیست شناسی مو
مو ساختاری استوانه ای دارد که از لایه های هم محور تشکیل شده و شامل دو بخش اصلی است: بخش خارجی یا همان ساقه که قابل مشاهده است و بخش داخلی که در پوست ریشه دارد و شامل پیاز و ماتریکس مو می شود. ساقه مو از سه قسمت تشکیل شده است که در آن ها سلول هایی وجود دارد که انواع مختلفی از کراتین ها را تولید می کنند. کراتین نوعی پروتئین است که علاوه بر مو، در ناخن ها و لایه شاخی پوست نیز یافت می شود. رشد مو به طور متوسط روزانه ۰.۳ میلی متر است؛ یعنی حدود یک سانتی متر در ماه، که این رشد در مجموع در حدود ۱۰۰,۰۰۰ تار مو اتفاق می افتد.
ترشحات غدد چربی و عرق از طول ساقه مو عبور می کنند و هم زمان با حرکت سبوم به سمت بالا، آلاینده ها و مواد بودار محیط را نیز جذب می کنند. همچنین، سلول های پوستی به طور مداوم پوسته ریزی دارند؛ این فرآیند گاهی قابل مشاهده نیست و گاهی به شکل شوره سر دیده می شود.
ماتریکس و پیاز مو از سلول های فعال تشکیل شده اند که تکثیر شده و با حرکت به سمت بالا ساقه مو را شکل می دهند. در اطراف پیاز مو، رگ های خونی مویرگی قرار دارند که مواد مغذی لازم را برای رشد سلول ها فراهم می کنند. همچنین، ملانوسیت ها در ساختار مو پخش شده اند و مسئول ایجاد رنگ مو هستند.
چرخه زندگی مو بین دوره های فعالیت و استراحت در گردش است. این چرخه برای هر پیاز مو مستقل از دیگر پیازها عمل می کند. برخلاف حیواناتی که ریزش موی فصلی دارند، انسان ها معمولاً موهای خود را به طور هم زمان از دست نمی دهند.
سلامت مو به عوامل مختلفی وابسته است؛ از جمله سلامت عمومی بدن، تعادل پوست سر و ترشحات آن، جریان خون و وجود میکروارگانیسم های طبیعی (مانند باکتری ها، مخمر ها و قارچ ها). ساقه مو، که از سلول های غیر زنده تشکیل شده، تحت تأثیر شرایط محیطی و استفاده از محصولات آرایشی قرار می گیرد.
انواع محصولات مراقبت از مو
محصولات مرتبط با مراقبت از مو به سه دسته اصلی تقسیم می شوند:
- پاک کننده های مو
- محصولات درمانی پوست و موی سر
- محصولات زیبایی و حالت دهنده
در دسته اول، تحقیقات امروزی بر فرمولاسیون هایی متمرکز شده اند که از سورفکتانت های ملایم مانند سولفوسوکسینات ها بهره می برند. دسته دوم شامل لوسیون هایی است که برای درمان شوره سر، سبوره (چرب شدن پوست) و آلوپسی (ریزش مو) طراحی شده اند. این محصولات به گونه ای طراحی شده اند که جذب مؤثر ترکیبات فعال از طریق پوست را امکان پذیر کنند. در نهایت، دسته سوم شامل انواع گوناگونی از محصولات شانه زدن و حالت دهی می شود، از جمله نرم کننده ها، ماسک ها، لوسیون ها، تثبیت کننده ها و ژل ها.
محصولات مراقبت از مو را می توان بر اساس نوع استفاده نیز تقسیم بندی کرد. به این ترتیب که آیا محصول پس از استفاده شسته می شود یا بر روی مو باقی می ماند. محصولات شستنی (Rinse-off) مانند شامپو های سنتی و برخی انواع نرم کننده ها عمل می کنند، در حالی که محصولات که نیاز به شستشو ندارند(Leave-on) و بر روی مو باقی می مانند، برای مثال لوسیون ها، روغن های مو، تثبیت کننده ها برای مدت طولانی تری بر روی مو و پوست باقی می مانند. در این مقاله بیشتر به ساختار و عملکرد شامپو ها و نرم کننده های شستنی (Rinse-off) می پردازیم.
پاکسازی مو و پوست سر
امروزه شاهد افزایش چشمگیر محصولات پاک کننده مو و پوست سر با فرمول های ملایم هستیم، این فرمول ها نه تنها سلامت پوست سر را حفظ می کنند، بلکه پس از اولین استفاده، ظاهر مو را بهبود بخشیده و جلوه ای طبیعی و سالم به آن می بخشند.
در حال حاضر شستشو، فقط برای از بین بردن آلودگی نیست؛ افراد به دنبال موهایی نرم، براق و آسان برای شانه زدن هستند. فرمولاسیون محصولات باید تأثیر استرس های مداوم بر مو را در نظر بگیرد؛ عواملی مانند نور خورشید، گرما، شستشو، کلر موجود در آب لوله کشی و استخر، حالت دهی و رنگ کردن مو می توانند به کراتین مو آسیب برسانند، مواد مغذی مانند لیپید ها و مواد معدنی را کاهش داده و آن ها را با آلاینده ها جایگزین کنند.
ویژگی های شامپو
شامپوی ایده آل باید بتواند آلودگی ها و سبوم را از بین ببرد، بدون اینکه پوست سر را بیش از حد خشک کند یا چربی آن را به شدت کاهش دهد. همچنین باید pH طبیعی پوست را حفظ کند. یک شامپوی مناسب بهتر است با مقدار کمی سورفکتانت فرموله شود و خاصیت کف کنندگی خوبی داشته باشد. کف آن باید ریز، متراکم، نرم و در عین حال پایدار باشد، اما به راحتی شسته شود. باقی ماندن کف روی پوست سر به دلیل شستشوی ناقص می تواند یکی از دلایل اصلی تحریک، خارش و حساسیت های پوست سر باشد.
مو پس از خشک شدن باید نرم، حجیم و براق باشد و به راحتی شانه شود. یک شامپوی خوب، علاوه بر پاک کنندگی، باید مو را خوشبو کرده و این عطر خوش تا مدت طولانی باقی بماند.
برای ساخت شامپوی مناسب، انتخاب دقیق مواد اولیه و تنظیم صحیح خواص آن ها اهمیت بسیاری دارد. خلوص مواد اولیه نیز بسیار مهم است و باید تا حد ممکن از وجود ناخالصی های فلزی و مواد آلرژی زا در فرمولاسیون جلوگیری شود.
انتخاب سورفکتانت ها و مواد اولیه
برای ساخت شامپو، معمولاً از آب دیونیزه استفاده می شود تا از تغییر رنگ ناشی از نمک های آهن یا اثرات اکسید کننده آن ها جلوگیری شود و همچنین مانع رسوب یون های کلسیم و منیزیم در آب سخت شود.
سورفکتانت اصلی که معمولاً آنیونیک است، وظیفه حل کردن یا ایجاد میکرو امولسیون از لیپید های سطحی و آلودگی های محیطی روی مو و پوست سر را دارد. همچنین باید به تولید کف فراوان در هنگام ماساژ شامپو روی موی خیس کمک کند. به همین دلیل، یکی از رایج ترین سورفکتانت های اولیه، سدیم لوریل اتر سولفات (SLES) است.
شامپو های فری سولفات: در واقع، در ترکیبات بدون سولفات، دستیابی به ویسکوزیته مطلوب با محتوای کم سورفکتانت پیچیده تر است. به همین دلیل، فرمول های مدرن معمولاً شامل ترکیبی از سه یا چهار سورفکتانت هستند.
سلامت سد پوستی
برای حفظ سلامت سد پوستی و کاهش آسیب به پروتئین ها و جلوگیری از تحریک پوست، ایجاد تعادل میان سورفکتانت های آنیونیک، آمفوتریک و غیریونیک بهترین رویکرد در فرمولاسیون محسوب می شود. برخی سورفکتانت ها، مانند آنیونیک ها، می توانند به پروتئین هایی مانند کراتین پوست آسیب برسانند؛ در حالی که غیر یونی ها و آمفوتریک ها بیشتر به لیپید ها آسیب وارد می کنند. این تعادل برای کاهش اثرات مضر ضروری است. در عمل، اضافه کردن سورفکتانت آمفوتریک به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به سورفکتانت آنیونی، تراکم بار الکتریکی را کاهش داده و باعث تثبیت میسل ها می شود. از نظر تئوری، میسل های ترکیبی کمتر دچار شکست می شوند و در نتیجه، تعداد کمتری از مونومر های سورفکتانت وارد لایه شاخی پوست می شود و اینکار آسیب به لیپید ها و پروتئین ها را کاهش می دهد.
تثبیت کننده های کف: تثبیت کننده های کف برای ایجاد حجم، پایداری و استحکام در کف محصول ضروری هستند. علاوه بر این، تأثیرات مفیدی مانند افزایش ویسکوزیته، بهبود شرایط پوست و ایجاد درخشندگی برای مو دارند. موادی مانند کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید، کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید و سویا فتی اسید دی اتانول آمید به عنوان تثبیت کننده و پایدار کننده کف مورد استفاده قرار می گیرند.
تنظیم pH: فرمولاسیون باید سطح pH نزدیک به pH پوست سر (تقریباً بین ۵ تا ۶) را حفظ کند تا سد طبیعی پوست سالم بماند و از تحریک پوست سر جلوگیری شود.
افزودنی های رئولوژیکی:
افزودنیهای رئولوژیکی زمانی استفاده می شوند که ویسکوزیته کافی با ترکیب سورفکتانت ها و تقویت کننده های کف به دست نیامده باشد. ویسکوزیته مناسب از نظر مصرف کننده به معنای غنای فرمول و غلظت بالای مواد تشکیل دهنده است و همچنین به توزیع مناسب محصول از ظرف به دست کمک می کند؛ این ویژگی باعث رقیق شدن آسان محصول با آب و ماساژ دادن روی مو می شود.
ارزان ترین گزینه، سدیم کلرید است که به عنوان محصول جانبی واکنش در تولید بسیاری از سورفکتانت ها وجود دارد. با این حال، توصیه می شود که محتوای نمک کل در پاک کننده ها از ۱.۵ درصد بیشتر نشود، زیرا ممکن است خطر رسوب در دماهای پایین و غیر محلول شدن رایحه ها و مواد فعال در طول زمان ایجاد شود. علاوه بر این، منحنی ویسکوزیته/محتوای نمک اغلب دارای یک حداکثر است که پس از آن مقادیر کاهش می یابد.
PEG-150 دی استئارات به طور گسترده ای به عنوان عامل افزایش دهنده استفاده شده است، اگرچه نیاز به تهیه پیش محلول قبل از افزودن به فرمول دارد. یکی از مزایای اصلی آن، شفافیت بالا و درخشش بیشتر محصول پاک کننده است، حتی اگر خاصیت کف کنندگی را افزایش ندهد.
نکته ای درباره پلیمر های آب دوست: پلیمرهای آب دوست که در آب متورم می شوند، به ندرت استفاده می شوند زیرا ممکن است در زمان تولید تداخل ایجاد کرده و اغلب برای جذب آب با سورفکتانت ها رقابت کنند. برخی از این پلیمر ها، مانند صمغ زانتان، برای معلق کردن ذرات نامحلول یا افزودنی های نوری مانند عوامل ایجاد کننده کدورت (پلیمرهای اکریلیک یا اکریلوئیل-استایرن) یا درخشان کننده ها (ترکیبات سورفکتانت با مشتقات اسید استئاریک کریستالیزه) استفاده می شوند.
بسته بندی، رایحه و ویژگی های اضافی: شامپو ها معمولاً در ظروف شفاف بسته بندی می شوند و باید در برابر نور پایدار باشند؛ این وظیفه به فیلترهای UV سپرده می شود که یا در فرمول شامپو یا در مواد پلاستیکی ظرف اضافه می شوند.
رایحه: رایحه ها نیز نقش کلیدی در موفقیت محصولات تجاری دارند. نت های رایحه ای که توسط آب گرم در حمام منتشر می شوند، پیام حسی خوشایندی به مصرف کننده منتقل می کنند. به طور کلی، رایحه های شامپو به امولسیون کننده نیاز ندارند، زیرا سورفکتانت ها قادر به ایجاد میکروامولسیون آن ها در فرمول هستند. با این حال، برای بهبود امولسیون سازی یا سهولت در افزودن آن ها در فرآیند تولید، می توان رایحه ها را پیش از مخلوط کردن با تقویت کننده های کف ترکیب کرد. معمولاً افزودن رایحه باعث تغییرات قابل توجه در رئولوژی سیستم شده و گرانروی را کاهش می دهد. در نهایت، امروزه یک یا چند ماده حالت دهنده ممکن است به پاک کننده ها اضافه شود. این مواد با ایجاد پوشش های محافظ و براق روی مو، سطح ساختارهای کراتین را ترمیم می کنند.
منبع:
دستهبندی نوشتهها
عبارت «پوست نوزاد» بلافاصله لطافت و نرمی بینظیری را در ذهن تداعی میکند؛ اما برای متخصصان و فرمولاتورها، پشت این ظاهر ظریف، واقعیتی پیچیده و حساس نهفته است. پوست نوزاد دارای سدّ دفاعی (Skin Barrier) تکاملنیافتهای است که هنوز توان کافی برای مقابله با عوامل محیطی را ندارد و نفوذپذیری آن بسیار بالاست. دقیقاً به همین دلیل است که استانداردها و معیارهای انتخاب مواد اولیه آرایشی بهداشتی برای محصولات کودک، تفاوتهای بنیادینی با محصولات بزرگسالان دارد. یک اشتباه کوچک در گزینش این ترکیبات میتواند منجر به تحریکات شدید پوستی شود. بنابراین، فرمولاسیون ایمن نیازمند درک عمیقی از فیزیولوژی پوست است. در این مقاله، ویژگیهای پوست نوزاد، چالشهای ساخت و لیست ترکیبات مورد تایید FDA را بررسی میکنیم.
شناخت ویژگیها و حساسیتهای پوست در حال رشد نوزاد
پوست نوزاد تنها یک نسخه کوچکشده از پوست بزرگسال نیست؛ بلکه دارای تفاوتهای ساختاری و عملکردی ویژهای است که آن را نیازمند مراقبتهای خاص میکند. در ادامه سه ویژگی اصلی و چالشهای فیزیولوژیک مرتبط با آنها بررسی میشود:
-
نازک تر بودن لایهٔ شاخی (Stratum Corneum)
پوست نوزادان در مقایسه با بزرگسالان، دارای لایهٔ شاخی است که حدود ۳۰ درصد نازکتر است و فاصلهٔ بین سلولهای این لایه نیز بیشتر است.
چالشهای فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- توان کمتر در حفظ رطوبت
- افزایش سرعت جذب و دفع آب( میتواند باعث خشکی پوست شود)
- آسیبپذیری بیشتر در برابر مواد شیمیایی و نفوذپذیری بالا نسبت به مواد موضعی، که در برخی موارد احتمال بروز حساسیت یا حتی اثرات سمی را افزایش میدهد.
-
در حال شکلگیری بودن لایه اسیدی محافظ (Acid Mantle)
غدد چربی و غدد عرق در نوزادان فعالیت کمتری دارند، بنابراین لایه اسیدی محافظ پوست هنوز بهطور کامل شکل نگرفته است. به همین دلیل است که پوست نوزاد در چند روز اول pH خنثی دارد، در حالی که pH پوست بزرگسالان بهطور طبیعی اسیدی است.
چالشهای فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- احتمال بیشتر تماس و رشد میکروبها روی پوست
- آسیبپذیری بالاتر در برابر عفونتها و تحریکات پوستی مانند اِدرارسوختگی
- تمایل زیاد به خشکی پوست
بیشتر بخوانید: فرمولاسیون شامپو بدون سولفات
-
ملانین کمتر
پوست نوزادان مقدار بسیار کمی مواد رنگساز دارد، به همین دلیل ملانین بسیار کمتری نسبت به بزرگسالان تولید میکند.
چالش فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- نبودِ محافظت طبیعی در برابر نور خورشید
جدول بررسی ویژگی ساختاری پوست نوزاد
|
ویژگی ساختاری پوست نوزاد |
توضیحات دقیق |
چالش فیزیولوژیک و ریسکها |
راهکار در فرمولاسیون |
|
نازک بودن لایه شاخی |
۳۰٪ نازکتر از بزرگسالان با فاصله سلولی بیشتر | نفوذپذیری بالا نسبت به مواد شیمیایی و دفع سریع آب (خشکی) | استفاده از نرمکنندههای قوی و حذف مواد سمی/حساسیتزا |
|
عدم تکامل لایه اسیدی |
فعالیت کم غدد چربی و عرق (pH خنثی در بدو تولد) | مستعد رشد میکروب، عفونت قارچی و ادرار سوختگی | تنظیم دقیق pH محصول و استفاده از ترکیبات آنتیباکتریال ملایم |
|
کمبود ملانین |
تولید ناچیز رنگدانه توسط ملانوسیتها | عدم محافظت طبیعی در برابر اشعه UV خورشید | نیاز به محافظت فیزیکی (عدم استفاده از فیلتر شیمیایی در نوزادان) |
چگونه مواد اولیه شیمیایی مناسب برای محصولات مخصوص کودک را انتخاب کنیم؟
عدم استفاده از مواد با ریسک احتمالی برای نوزادان:
بهطور طبیعی، هر مادهای که از نظر ایجاد حساسیت، آلرژی یا میزان جذب از طریق پوست روی پوست نوزاد آزمایش نشده باشد، نباید در فرمولاسیون محصولات مخصوص کودک استفاده شود. برای نمونه، مواد شوینده خیلی قوی مثل سدیم لوریل سولفات، نگهدارندههای زیاد یا خیلی قوی، مواد چربیزدا، افزودنیهای حاوی PEG و رایحهها بهتر است در محصولات کودک به کار نروند. البته این مواد ذاتاً خطرناک نیستند و لزوماً نباید از محصولات بزرگسالان حذف شوند؛ اما توصیه میشود خود این مواد و فرمولهایی که آنها را در بر دارند، پیش از استفاده روی پوست نوزاد حتماً ارزیابی و آزمایش شوند. همچنین باید توجه داشت که با وجود مفید بودن نگهدارندههای طبیعی در برخی محصولات کودک، ایمنی آنها روی پوست نوزاد همیشه بهطور کامل بررسی نشده است؛ بنابراین در استفاده از آنها نیز باید احتیاط کرد.
استفاده نرمکنندهها و عوامل حفظ رطوبت مناسب نوزاد:
پوست نوزاد برای بازگرداندن چربی و حفاظت از سد طبیعی خود به مراقبت ویژه نیاز دارد، به همین دلیل مرطوبکنندهها، عوامل نگهدارنده رطوبت و نرمکننده ها گزینههای ایدهآلی برای فرمولهای مراقبت از پوست کودک هستند. دیمتیکون بهخصوص یک ماده ایمن و بسیار مؤثر در این زمینه محسوب میشود. در واقع، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یک مونوگراف منتشر کرده که فهرستی از موادی را برای ادعاهای دارویی مرتبط با حفاظت از پوست مجاز دانسته است، از جمله:
- دیمتیکون ۱–۳۰٪
- گلیسیرین ۲۰–۴۵٪
- آلانتوئین ۰.۵–۲٪
- پترولاتوم ۳۰–۱۰۰٪
بهطور کلی، هر نرمکنندهای که بتواند از تبخیر شدید آب از پوست (TEWL) جلوگیری کند و رطوبت پوست را حفظ کند مناسب است، به شرطی که به عنوان عامل ایجاد کومدون (مسدودکننده منافذ) و حساسیت زا شناخته نشده باشد.
نکات مهم و قابل توجه در فرمولاسیون محصولات مراقبت از کودک
ساخت محصولات مراقبت از کودک نیازمند درک دقیق از مواد اولیه و تأثیرات احتمالی آنها روی پوست نوزاد است. بازار بهشدت آماده محصولاتی است که بر اساس منابع تجدیدپذیر، طبیعی یا الهامگرفته از طبیعت تولید شوند. علاوه بر این، pH محصول باید نزدیک به pH طبیعی پوست نوزاد باشد و غلظت مواد فعال و نگهدارندهها مطابق استانداردهای ایمنی تنظیم شود. انجام تستهای پوستی اختصاصی برای نوزادان قبل از عرضه محصول، تضمینکننده ایمنی و اثرگذاری محصول خواهد بود.
تستها و استانداردهای ایمنی
محصولات کودک باید مطابق استانداردهای بین المللی تولید و آزمایش شوند. انجام تستهای بالینی و آزمایشگاهی قبل از عرضه، علاوه بر اطمینان از ایمنی، به ایجاد اعتماد والدین نیز کمک میکند.
روند بازاریابی و توجه والدین
امروزه والدین بیش از پیش به منابع طبیعی و ایمنی اهمیت میدهند. محصولاتی که با ترکیبات ایمن و طبیعی تولید میشوند، اعتماد بیشتری جلب کرده و در بازار موفقتر هستند. این روند باعث شده که تولیدکنندگان، ترکیبات الهامگرفته از ورنیکس و مواد بازسازیکننده سد پوست را در فرمولاسیونهای خود به کار ببرند.
جمع بندی :
پوست نوزاد تنها یک نسخه کوچکشده از پوست بزرگسال نیست، بلکه ساختاری فیزیولوژیک با ویژگیهای منحصربهفرد دارد. نازکتر بودن ۳۰ درصدی لایه شاخی، عدم تکامل لایه اسیدی و فعالیت کم غدد چربی، این پوست را به شدت در برابر نفوذ مواد شیمیایی و از دست دادن رطوبت آسیبپذیر میکند. بنابراین، هنر فرمولاسیون محصولات کودک در انتخاب هوشمندانه مواد اولیه نهفته است؛ حذف ترکیبات پرخطر نظیر SLS و پارابنهای قوی و جایگزینی آنها با مواد ایمن و تاییدشده توسط FDA مانند دیمتیکون، گلیسیرین و پترولاتوم. در نهایت، موفقیت در این بازار در گرو تولید محصولاتی است که علاوه بر بازسازی سد دفاعی پوست، از منابع طبیعی الهام گرفته و پیش از عرضه، تمامی تستهای ایمنی و بالینی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشند.
سوالات متداول :
۱. چرا پوست نوزاد سریعتر از بزرگسالان خشک میشود؟
زیرا لایه شاخی (Stratum Corneum) در نوزادان ۳۰ درصد نازکتر است و فاصله بین سلولهای آن بیشتر میباشد. این ساختار باعث میشود سرعت تبخیر آب از سطح پوست (TEWL) افزایش یافته و رطوبت سریعتر از دست برود.
۲. سازمان FDA چه موادی را برای محافظت از پوست نوزاد ایمن میداند؟
طبق مونوگراف FDA، موادی مانند دیمتیکون (۱ تا ۳۰٪)، گلیسیرین (۲۰ تا ۴۵٪)، آلانتوئین (۰.۵ تا ۲٪) و پترولاتوم (۳۰ تا ۱۰۰٪) برای استفاده در محصولات محافظت از پوست کودک ایمن و مؤثر هستند.
۳. چه ترکیباتی نباید در فرمولاسیون محصولات کودک استفاده شوند؟
استفاده از شویندههای قوی مانند سدیم لوریل سولفات (SLS)، نگهدارندههای قوی، مواد چربیزدای خشن، ترکیبات حاوی PEG و رایحههای آلرژیزا به دلیل نفوذپذیری بالای پوست نوزاد توصیه نمیشود.
شرکت پدیده شیمی جم تولید کننده مواد اولیه شیمیایی صنایع در ایران می باشد. جهت خرید و ثبت سفارش مواد اولیه شیمیایی با کارشناسان فروش این مرکز به شماره 02188580000 تماس بگیرید.
منبع:
مواد اولیه شیمیایی نقش کلیدی در صنایع مختلف، از جمله صنعت زیبایی و مراقبت شخصی دارند. در سالهای آینده صنعت مواد اولیه شیمیایی با تحولی عمیق روبهرو خواهد شد. افزایش نیاز به پایداری، رشد سریع زیستفناوری و توسعه زیستداروها، مسیر این صنعت را بهطور اساسی تغییر میدهد. امروز مواد اولیه تخصصی فقط بخشی از فرمولاسیون نیستند؛ بلکه به ابزارهایی برای خلق نوآوری و مزیت رقابتی تبدیل شدهاند.
پایداری: از اهداف سازمانی تا پایداری محصول:
گزارش «ریسک جهانی ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد نشان میدهد چرا پایداری محیط زیست به یکی از مهمترین اولویتهای صنعت مواد اولیه شیمیایی تبدیل شده است. ریسک های اصلی در دهه آینده شامل کمبود منابع طبیعی، از دست رفتن تنوع زیستی و رویدادهای شدید آب و هوایی ناشی از تغییرات اقلیمی می باشند که همگی به محیط زیست مربوط می شوند.
در حال حاضر تأثیر این مشکلات، در تصمیمات خرید مصرفکنندگان قابل مشاهده است. برای نمونه، بخش قابل توجهی از مصرفکنندگان ترجیح میدهند محصولاتی پایدارتر را از شرکتهایی خریداری کنند که رفتار مسئولانه دارند و برای مقابله با تغییرات اقلیمی راه حل ارائه می دهند. این روند رو به رشد خواهد بود و بنابراین نفوذ مفهوم پایداری در تصمیم گیریهای کسب و کارهای مختلف افزایش مییابد و طی دهه های پیشرو نقش بسیار عمیقتری در شکلدهی به بخش مواد اولیه تخصصی خواهد داشت.
ادعاهای پایداری دیگر تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانهای محدود نیستند و توجه ویژهای به منابع کربن، قابلیت تجزیهپذیری و سرنوشت نهایی محصولات خواهد شد. همچنین، روند گذار از مواد اولیه پتروشیمیایی به سمت مواد زیستی، بازیافتی و ضایعاتی با سرعت بیشتری ادامه خواهد یافت و پیشبینی می شود سهم مواد اولیه پتروشیمیایی در صنعت مواد اولیه طی ۲۵ سال آینده به طور چشمگیری کاهش یابد.
پیامد این ترندها کاملاً روشن است: مفهوم پایداری در حال باز تعریف این صنعت است. شرکتها باید در همه مراحل زنجیره تأمین، روشها و محصولات خود را بازنگری کنند تا هم اثرات زیستمحیطی کاهش یابد و هم نیازهای متنوع مشتریان و بازار آینده پاسخ داده شود.
بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر بازار مایع ظرفشویی در سطح
بیوتکنولوژی (زیست فناوری):
بیوتکنولوژی هماکنون فرآیندهای سنتی تولید مواد اولیه را متحول کرده است و انتظار میرود این روند طی ۲۵ سال آینده نیز ادامه یابد، زیرا توجه به راهحلهای زیستفناورانه، بهویژه در حوزه داروسازی و محصولات مراقبت فردی، روزبهروز بیشتر میشود.
شخصی سازی (Persolnalization):
شخصیسازی یکی از تحولات جدید در حوزه داروسازی و مراقبتهای شخصی طی ۲۵ سال آینده خواهد بود. تصور کنید وارد فروشگاهی میشوید و محصولی کاملاً مطابق با نیازهای منحصر به فرد پوست خود دریافت میکنید. این ایده که امروز هنوز محدود و خاص است، در چند دهه آینده، بهویژه در بازارهای توسعهیافته، میتواند به طور گسترده رایج شود.
هوش مصنوعی (AI):
هوش مصنوعی در صنعت مواد اولیه به ابزاری کارآمد تبدیل شده است؛ فرآیند کشف مواد جدید را سرعت میبخشد، بهرهوری تولید را افزایش میدهد و پیشبینی تقاضا را دقیقتر میکند. با این حال، کیفیت دادهها همچنان عامل تعیین کننده در اثربخشی این فناوری است.
راهکارهای پایدار برای حفاظت از منابع و محیط زیست:
استخراج نادرست مواد اولیه باعث کمبود منابع، تخریب زیستگاه ها و کاهش تنوع زیستی میشود. گذار به سمت منابع زیستی، بازیافتی و پسماند با سرعت بیشتری ادامه دارد و انتظار میرود سهم مواد اولیه پتروشیمی در صنعت مواد آرایشی طی ۲۵ سال آینده کاهش چشمگیری داشته باشد. منابع کربن پایدار، از جمله لیگنین گیاهی و فناوریهای جذب گازهای پسماند، در کانون توجه صنعت قرار دارند.
چالشها و فرصتهای صنعت مواد اولیه در مواجهه با تغییرات جمعیتی و فرهنگی:
رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه از بازارهای کشورهای توسعهیافته پیشی گرفته و آسیا، خاورمیانه و آفریقا بهعنوان منابع مهم رشد این صنعت در آینده مطرح شدهاند. این رشد عمدتاً ناشی از گسترش طبقه متوسط و روند شهرنشینی است و باعث شده محصولات مراقبت فردی در فرهنگها و بازارهای مختلف جهان نفوذ بیشتری پیدا کنند. در نتیجه، تأمین کنندگان مواد اولیه ملزماند تفاوتهای فرهنگی و قومی را در سبد محصولات خود در نظر بگیرند.
جمعیت سالمند نیز یکی از محرکهای مهم مصرف بهشمار میرود. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، تا سال ۲۰۵۰ سهم افراد بالای ۶۰ سال به ۲۲٪ خواهد رسید، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۵ تنها ۱۲٪ بود. افراد مسن در بازارهای توسعهیافته معمولاً درآمد قابلتصرف بیشتری دارند و مسئولیت های کمتری بر عهدهشان است، بنابراین بیشتر به خریدهای لوکس و ناگهانی تمایل نشان می دهند. همچنین با افزایش طول عمر، این افراد به دنبال محصولاتی هستند که حس سلامتی بیشتر و ظاهری جوانتر به آنها بدهد.
امروزه زیبایی در همه مراحل زندگی مترادف با تندرستی، اعتماد به نفس و عزتنفس شده است. این روند فرصتی فراهم میکند تا برای جمعیت سالمند، که سهم رو به رشدی از جمعیت جهانی را تشکیل میدهند، محصولات و تجربههای بهتری ارائه شود. همه این عوامل تأثیر چشمگیری بر صنعت مواد اولیه خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: استراتژی فرمولاسیون برای تولید شویندههای پرطرفدار
جمعبندی: آینده در گروی مسئولیتپذیری
صنعت مواد اولیه شیمیایی در آستانه عصری جدید قرار دارد؛ عصری که در آن پایداری، نوآوریهای بیوتکنولوژیک و توجه به نیازهای شخصیسازیشده مصرفکننده، مسیر رشد را دیکته میکنند. موفقیت در این دهه مستلزم سرمایهگذاری سنگین در تحقیق و توسعه برای کشف منابع کربن پایدار (مانند لیگنین گیاهی و فناوریهای جذب گازهای پسماند) و همسویی کامل با ارزشها و خواستههای جدید بازار است. شرکتهایی که بتوانند این توازن را میان تکنولوژی و مسئولیتپذیری اجتماعی ایجاد کنند، رهبران تحولآفرین صنعت خواهند بود.