فرمولاسیون محصولات مراقبت از پوست کودک؛ باید ها و نباید ها
فهرست مطالب
عبارت «پوست نوزاد» بلافاصله لطافت و نرمی بینظیری را در ذهن تداعی میکند؛ اما برای متخصصان و فرمولاتورها، پشت این ظاهر ظریف، واقعیتی پیچیده و حساس نهفته است. پوست نوزاد دارای سدّ دفاعی (Skin Barrier) تکاملنیافتهای است که هنوز توان کافی برای مقابله با عوامل محیطی را ندارد و نفوذپذیری آن بسیار بالاست. دقیقاً به همین دلیل است که استانداردها و معیارهای انتخاب مواد اولیه آرایشی بهداشتی برای محصولات کودک، تفاوتهای بنیادینی با محصولات بزرگسالان دارد. یک اشتباه کوچک در گزینش این ترکیبات میتواند منجر به تحریکات شدید پوستی شود. بنابراین، فرمولاسیون ایمن نیازمند درک عمیقی از فیزیولوژی پوست است. در این مقاله، ویژگیهای پوست نوزاد، چالشهای ساخت و لیست ترکیبات مورد تایید FDA را بررسی میکنیم.
شناخت ویژگیها و حساسیتهای پوست در حال رشد نوزاد
پوست نوزاد تنها یک نسخه کوچکشده از پوست بزرگسال نیست؛ بلکه دارای تفاوتهای ساختاری و عملکردی ویژهای است که آن را نیازمند مراقبتهای خاص میکند. در ادامه سه ویژگی اصلی و چالشهای فیزیولوژیک مرتبط با آنها بررسی میشود:
-
نازک تر بودن لایهٔ شاخی (Stratum Corneum)
پوست نوزادان در مقایسه با بزرگسالان، دارای لایهٔ شاخی است که حدود ۳۰ درصد نازکتر است و فاصلهٔ بین سلولهای این لایه نیز بیشتر است.
چالشهای فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- توان کمتر در حفظ رطوبت
- افزایش سرعت جذب و دفع آب( میتواند باعث خشکی پوست شود)
- آسیبپذیری بیشتر در برابر مواد شیمیایی و نفوذپذیری بالا نسبت به مواد موضعی، که در برخی موارد احتمال بروز حساسیت یا حتی اثرات سمی را افزایش میدهد.
-
در حال شکلگیری بودن لایه اسیدی محافظ (Acid Mantle)
غدد چربی و غدد عرق در نوزادان فعالیت کمتری دارند، بنابراین لایه اسیدی محافظ پوست هنوز بهطور کامل شکل نگرفته است. به همین دلیل است که پوست نوزاد در چند روز اول pH خنثی دارد، در حالی که pH پوست بزرگسالان بهطور طبیعی اسیدی است.
چالشهای فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- احتمال بیشتر تماس و رشد میکروبها روی پوست
- آسیبپذیری بالاتر در برابر عفونتها و تحریکات پوستی مانند اِدرارسوختگی
- تمایل زیاد به خشکی پوست
بیشتر بخوانید: فرمولاسیون شامپو بدون سولفات
-
ملانین کمتر
پوست نوزادان مقدار بسیار کمی مواد رنگساز دارد، به همین دلیل ملانین بسیار کمتری نسبت به بزرگسالان تولید میکند.
چالش فیزیولوژیک پوست نوزاد:
- نبودِ محافظت طبیعی در برابر نور خورشید
جدول بررسی ویژگی ساختاری پوست نوزاد
|
ویژگی ساختاری پوست نوزاد |
توضیحات دقیق |
چالش فیزیولوژیک و ریسکها |
راهکار در فرمولاسیون |
|
نازک بودن لایه شاخی |
۳۰٪ نازکتر از بزرگسالان با فاصله سلولی بیشتر | نفوذپذیری بالا نسبت به مواد شیمیایی و دفع سریع آب (خشکی) | استفاده از نرمکنندههای قوی و حذف مواد سمی/حساسیتزا |
|
عدم تکامل لایه اسیدی |
فعالیت کم غدد چربی و عرق (pH خنثی در بدو تولد) | مستعد رشد میکروب، عفونت قارچی و ادرار سوختگی | تنظیم دقیق pH محصول و استفاده از ترکیبات آنتیباکتریال ملایم |
|
کمبود ملانین |
تولید ناچیز رنگدانه توسط ملانوسیتها | عدم محافظت طبیعی در برابر اشعه UV خورشید | نیاز به محافظت فیزیکی (عدم استفاده از فیلتر شیمیایی در نوزادان) |
چگونه مواد اولیه شیمیایی مناسب برای محصولات مخصوص کودک را انتخاب کنیم؟
عدم استفاده از مواد با ریسک احتمالی برای نوزادان:
بهطور طبیعی، هر مادهای که از نظر ایجاد حساسیت، آلرژی یا میزان جذب از طریق پوست روی پوست نوزاد آزمایش نشده باشد، نباید در فرمولاسیون محصولات مخصوص کودک استفاده شود. برای نمونه، مواد شوینده خیلی قوی مثل سدیم لوریل سولفات، نگهدارندههای زیاد یا خیلی قوی، مواد چربیزدا، افزودنیهای حاوی PEG و رایحهها بهتر است در محصولات کودک به کار نروند. البته این مواد ذاتاً خطرناک نیستند و لزوماً نباید از محصولات بزرگسالان حذف شوند؛ اما توصیه میشود خود این مواد و فرمولهایی که آنها را در بر دارند، پیش از استفاده روی پوست نوزاد حتماً ارزیابی و آزمایش شوند. همچنین باید توجه داشت که با وجود مفید بودن نگهدارندههای طبیعی در برخی محصولات کودک، ایمنی آنها روی پوست نوزاد همیشه بهطور کامل بررسی نشده است؛ بنابراین در استفاده از آنها نیز باید احتیاط کرد.
استفاده نرمکنندهها و عوامل حفظ رطوبت مناسب نوزاد:
پوست نوزاد برای بازگرداندن چربی و حفاظت از سد طبیعی خود به مراقبت ویژه نیاز دارد، به همین دلیل مرطوبکنندهها، عوامل نگهدارنده رطوبت و نرمکننده ها گزینههای ایدهآلی برای فرمولهای مراقبت از پوست کودک هستند. دیمتیکون بهخصوص یک ماده ایمن و بسیار مؤثر در این زمینه محسوب میشود. در واقع، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یک مونوگراف منتشر کرده که فهرستی از موادی را برای ادعاهای دارویی مرتبط با حفاظت از پوست مجاز دانسته است، از جمله:
- دیمتیکون ۱–۳۰٪
- گلیسیرین ۲۰–۴۵٪
- آلانتوئین ۰.۵–۲٪
- پترولاتوم ۳۰–۱۰۰٪
بهطور کلی، هر نرمکنندهای که بتواند از تبخیر شدید آب از پوست (TEWL) جلوگیری کند و رطوبت پوست را حفظ کند مناسب است، به شرطی که به عنوان عامل ایجاد کومدون (مسدودکننده منافذ) و حساسیت زا شناخته نشده باشد.
نکات مهم و قابل توجه در فرمولاسیون محصولات مراقبت از کودک
ساخت محصولات مراقبت از کودک نیازمند درک دقیق از مواد اولیه و تأثیرات احتمالی آنها روی پوست نوزاد است. بازار بهشدت آماده محصولاتی است که بر اساس منابع تجدیدپذیر، طبیعی یا الهامگرفته از طبیعت تولید شوند. علاوه بر این، pH محصول باید نزدیک به pH طبیعی پوست نوزاد باشد و غلظت مواد فعال و نگهدارندهها مطابق استانداردهای ایمنی تنظیم شود. انجام تستهای پوستی اختصاصی برای نوزادان قبل از عرضه محصول، تضمینکننده ایمنی و اثرگذاری محصول خواهد بود.
تستها و استانداردهای ایمنی
محصولات کودک باید مطابق استانداردهای بین المللی تولید و آزمایش شوند. انجام تستهای بالینی و آزمایشگاهی قبل از عرضه، علاوه بر اطمینان از ایمنی، به ایجاد اعتماد والدین نیز کمک میکند.
روند بازاریابی و توجه والدین
امروزه والدین بیش از پیش به منابع طبیعی و ایمنی اهمیت میدهند. محصولاتی که با ترکیبات ایمن و طبیعی تولید میشوند، اعتماد بیشتری جلب کرده و در بازار موفقتر هستند. این روند باعث شده که تولیدکنندگان، ترکیبات الهامگرفته از ورنیکس و مواد بازسازیکننده سد پوست را در فرمولاسیونهای خود به کار ببرند.
جمع بندی :
پوست نوزاد تنها یک نسخه کوچکشده از پوست بزرگسال نیست، بلکه ساختاری فیزیولوژیک با ویژگیهای منحصربهفرد دارد. نازکتر بودن ۳۰ درصدی لایه شاخی، عدم تکامل لایه اسیدی و فعالیت کم غدد چربی، این پوست را به شدت در برابر نفوذ مواد شیمیایی و از دست دادن رطوبت آسیبپذیر میکند. بنابراین، هنر فرمولاسیون محصولات کودک در انتخاب هوشمندانه مواد اولیه نهفته است؛ حذف ترکیبات پرخطر نظیر SLS و پارابنهای قوی و جایگزینی آنها با مواد ایمن و تاییدشده توسط FDA مانند دیمتیکون، گلیسیرین و پترولاتوم. در نهایت، موفقیت در این بازار در گرو تولید محصولاتی است که علاوه بر بازسازی سد دفاعی پوست، از منابع طبیعی الهام گرفته و پیش از عرضه، تمامی تستهای ایمنی و بالینی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشند.
سوالات متداول :
۱. چرا پوست نوزاد سریعتر از بزرگسالان خشک میشود؟
زیرا لایه شاخی (Stratum Corneum) در نوزادان ۳۰ درصد نازکتر است و فاصله بین سلولهای آن بیشتر میباشد. این ساختار باعث میشود سرعت تبخیر آب از سطح پوست (TEWL) افزایش یافته و رطوبت سریعتر از دست برود.
۲. سازمان FDA چه موادی را برای محافظت از پوست نوزاد ایمن میداند؟
طبق مونوگراف FDA، موادی مانند دیمتیکون (۱ تا ۳۰٪)، گلیسیرین (۲۰ تا ۴۵٪)، آلانتوئین (۰.۵ تا ۲٪) و پترولاتوم (۳۰ تا ۱۰۰٪) برای استفاده در محصولات محافظت از پوست کودک ایمن و مؤثر هستند.
۳. چه ترکیباتی نباید در فرمولاسیون محصولات کودک استفاده شوند؟
استفاده از شویندههای قوی مانند سدیم لوریل سولفات (SLS)، نگهدارندههای قوی، مواد چربیزدای خشن، ترکیبات حاوی PEG و رایحههای آلرژیزا به دلیل نفوذپذیری بالای پوست نوزاد توصیه نمیشود.
شرکت پدیده شیمی جم تولید کننده مواد اولیه شیمیایی صنایع در ایران می باشد. جهت خرید و ثبت سفارش مواد اولیه شیمیایی با کارشناسان فروش این مرکز به شماره 02188850000 تماس بگیرید.
منبع: