قوانین و دستورالعمل های ایمنی آزمایشگاه
آزمایشگاه ها برای انجام آزمایش ها، تحقیقات و تحلیل در زمینه های مختلف مانند شیمی، زیست شناسی، فیزیک و مهندسی بسیار ضروری هستند. با این حال، فعالیت در آزمایشگاه می تواند شامل طیف گسترده‌ای از خطرات شیمیایی، بیولوژیکی، فیزیکی و پرتوهایی باشد که ممکن است به کارکنان آزمایشگاه، محیط زیست و یا حتی عموم مردم آسیب برساند.
برای تضمین یک محیط ایمن در آزمایشگاه، درک خطرات بالقوه و اتخاذ اقدامات ایمنی مناسب، بسیار مهم است. در این مقاله به بررسی خطرات مختلف آزمایشگاهی و کنترل های ایمنی که باید برای کاهش خطرات مرتبط با کار در آزمایشگاه اعمال شوند، پرداخته خواهد شد. موضوعات مهم ایمنی شامل استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، نحوه صحیح کار با مواد شیمیایی و ذخیره سازی آن ها و همچنین روش های اضطراری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
خطرات آزمایشگاهی به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند:
- خطرات آزمایشگاهی مرتبط با تجهیزات
یکی از اجزای اصلی تحقیقات علمی و فرآیندهای آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاهی می باشند. با این حال، استفاده از این تجهیزات می تواند خطراتی به همراه داشته باشد. این خطرات باید شناسایی و مدیریت شوند تا ایمنی و سلامت کارکنان آزمایشگاه و محیط زیست تضمین شود. در ادامه به برخی از خطرات مرتبط با تجهیزات آزمایشگاه می پردازیم:
- خطرات الکتریکی: بسیاری از دستگاه های آزمایشگاهی مانند سانتریفیوژها، میکروسکوپ‌ها و اسپکتروفوتومترها برای کارکردن به برق نیاز دارند که خطر برق گرفتگی را ایجاد می‌کند. تجهیزات را به درستی به زمین متصل کنید و از استفاده از کابل های آسیب دیده یا فرسوده خودداری کنید.
- خطرات شیمیایی: تجهیزات آزمایشگاهی اغلب با مواد شیمیایی خطرناک استفاده می‌شوند که ممکن است با مواد به‌کاررفته در تجهیزات واکنش داده و منجر به خوردگی یا انفجار شوند. همیشه پیش از استفاده، سازگاری شیمیایی تجهیزات را بررسی کنید و روش‌های مناسب برای کار با مواد خطرناک را رعایت کنید. حتما قبل از کار با هر نوع ماده شیمیایی برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) آن محصول را مطاله نمایید.
- خطرات حرارتی: تجهیزاتی مانند کوره‌ها، فورها و اتوکلاوها در دماهای بالا کار می کنند که می‌توانند باعث سوختگی یا آتش سوزی شوند. همیشه از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند دستکش و روپوش آزمایشگاهی استفاده کنید و دستورالعمل‌های سازنده را برای استفاده ایمن دنبال کنید.
- خطرات مکانیکی: تجهیزاتی مانند ظروف شیشه ای و پیپت ها ممکن است بشکنند و باعث بریدگی یا سوراخ شدن شوند. تجهیزات را با دقت جا به جا کنید و ظروف شکسته را به طور ایمن جمع آوری و دفع کنید.
- خطرات پرتویی: برخی از تجهیزات آزمایشگاهی مانند دستگاه‌های اشعه ایکس پرتوهای یونیزه کننده تولید می کنند که ممکن است به افراد و محیط زیست آسیب وارد کنند. همیشه پروتکل های ایمنی مناسب برای استفاده و دفع مواد رادیواکتیو را دنبال کنید.
- خطرات بیولوژیکی:
-
- میکروارگانیسم‌های بیماری زا: کار با باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها یا انگل ها می تواند افراد را در معرض عوامل عفونی و بیماری زا قرار دهد.
- آلرژن ها و سموم: نمونه های بیولوژیکی ممکن است حاوی آلرژن ها یا سمومی باشند که می توانند واکنش های آلرژیک یا مسمومیت ایجاد کنند.
- ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی (GMOs): کار با ارگانیسم‌های اصلاح شده ژنتیکی نیاز به دقت بالایی دارد تا از آزادسازی ناخواسته آن ها به محیط و تأثیرات بالقوه زیست محیطی جلوگیری شود.
برای اطمینان از استفاده ایمن از تجهیزات آزمایشگاهی، دریافت آموزش های مناسب و پیروی از پروتکل های ایمنی تعیین شده ضروری است. همواره دستورالعمل های سازنده را برای استفاده ایمن از تجهیزات به دقت مطالعه کنید. اگر در مورد نحوه استفاده صحیح از تجهیزات مطمئن نیستید، بدون تردید از دیگران کمک بگیرید یا توضیحات لازم را درخواست کنید.
- خطرات آزمایشگاهی مرتبط با گازها
آزمایشگاه‌ها معمولاً از گازهای فشرده برای کاربردهای متنوعی مانند کالیبراسیون، آماده‌سازی نمونه و به‌عنوان عوامل واکنش استفاده می‌کنند. آگاهی از خطرات بالقوه این گازها و رعایت دستورالعمل‌های ایمنی برای کاهش ریسک‌ها بسیار ضروری است. برخی از خطرات رایج مرتبط با گازهای مورد استفاده در آزمایشگاه عبارتند از:
- سمیت: برخی گازها مانند هیدروژن سولفید، مونوکسید کربن و کلر هنگام استنشاق یا تماس با پوست می توانند سمی باشند. مواجهه طولانی مدت با این گازها ممکن است به مشکلات جدی سلامتی یا حتی مرگ منجر شود.
- خورندگی: گازهای خورنده مانند هیدروژن کلرید، آمونیاک و دی اکسید گوگرد می‌توانند به بافت‌های انسانی، تجهیزات آزمایشگاهی و محیط اطراف آسیب جدی وارد کنند. این گازها ممکن است باعث سوختگی شیمیایی، مشکلات تنفسی و تخریب مواد شوند.
- قابلیت اشتعال: گازهای اشتعال پذیر مانند هیدروژن، متان و استیلن در حضور منبع اشتعال ممکن است آتش سوزی یا انفجار ایجاد کنند. این گازها زمانی که به درستی ذخیره، جابه‌جا و استفاده نشوند، خطرات قابل توجهی به همراه دارند.
- قابلیت انفجار: برخی گازها مانند اکسیژن و اکسید نیتروژن ممکن است در ترکیب با دیگر مواد یا در معرض گرما واکنش های شدیدی ایجاد کرده و به انفجار منجر شوند. برای کاهش خطر انفجار، نگهداری مناسب و جداسازی گازهای واکنش پذیر ضروری است.
برای کاهش این خطرات، آزمایشگاه ها باید اقدامات ایمنی زیر را اجرا کنند:
- تجهیزات مناسب: از سیلندرهای گاز با تنظیم کننده ها، دریچه ها و اتصالات مناسب استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که تمامی تجهیزات با گاز مورد استفاده سازگاری داشته و به طور منظم از نظر نشتی یا آسیب دیدگی بررسی شوند.
- تهویه و محصور سازی: گازها را در محیط‌های دارای تهویه مناسب مانند زیر هود آزمایشگاهی یا در کابینت‌های مخصوص نگهداری گاز ذخیره و استفاده کنید؛ این امر از تجمع گازهای خطرناک در آزمایشگاه جلوگیری می کند.
- سوپاپ های ایمنی: از دستگاه‌های کاهش فشار و سوپاپ های ایمنی روی سیلندرهای گاز و سیستم ها استفاده کنید تا از فشار بیش از حد و انفجار احتمالی جلوگیری شود.
- کنترل های فرآیندی: رویه های عملیاتی استاندارد را برای جابجایی، ذخیره سازی و استفاده ایمن از گازها تدوین و اجرا کنید. کلیه پرسنل شاغل با گازهای فشرده باید آموزش ببینند و با خطرات و اقدامات ایمنی مناسب آشنا شوند.
- شناسایی و پایش گاز: در مکان هایی که گازهای خطرناک استفاده یا ذخیره می شوند، آشکارساز های گاز و آلارم نصب کنید. به طور منظم بر روی غلظت گازها نظارت کنید تا در محدوده ایمن باقی بمانند.
- تجهیزات حفاظت شخصی: اطمینان حاصل کنید که کارکنان آزمایشگاه هنگام کار با گاز تحت فشار (متراکم) یا نزدیک آن ها، از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند عینک ایمنی، دستکش و روپوش آزمایشگاهی استفاده کنند.
- آمادگی برای شرایط اضطراری: برنامه های واکنش به شرایط اضطراری، از جمله رویه های تخلیه، اقدامات لازم و کمک‌های اولیه، برای نشت گاز، آتش سوزی یا انفجار تهیه کنید و به طور منظم تمرینات و آموزش هایی را برای اطمینان از آگاهی همه کارکنان از این برنامه ها برگزار کنید.
با رعایت این دستورالعمل‌های ایمنی، آزمایشگاه‌ها می‌توانند خطرات مرتبط با گازهای فشرده را به حداقل رسانده و محیط کاری ایمنی را برای تمامی کارکنان فراهم کنند.
- خطرات آزمایشگاهی مرتبط با مواد شیمیایی
مواد شیمیایی در آزمایشگاه خطرات جدی برای کارکنان آزمایشگاهی ایجاد می کنند و برای جلوگیری از حوادث و صدمات به مدیریت و جابه‌جایی دقیق نیاز دارند. مواد شیمیایی متداولی مانند اسیدها، بازها، محلول های اچینگ (حکاکی) و حلال ها در آرمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد در صورت استفاده نادرست می‌توانند باعث سوختگی های شدید، آسیب بافتی، آسیب به اندام ها، خفگی و آسیب‌های ژنتیکی شوند.
برخی از خطرات مرتبط با مواد شیمیایی در آزمایشگاه شامل موارد زیر است:
- سوختگی های شیمیایی: تماس مواد شیمیایی با پوست، چشم ها یا غشاهای مخاطی می‌تواند منجر به سوختگی های شدید شود.
- گازهای سمی: برخی مواد شیمیایی ممکن است گازهای سمی آزاد کنند که در صورت استنشاق مضر بوده و منجر به مشکلات تنفسی یا حتی مرگ می شوند.
- آتش سوزی و انفجار: بسیاری از مواد شیمیایی قابلیت اشتعال دارند و ممکن است در صورت تماس با جرقه، منبع گرما یا مواد ناسازگار باعث آتش سوزی یا انفجار شوند.
- خوردگی: برخی مواد شیمیایی می‌توانند به موادی مانند فلزات یا پلاستیک ها آسیب زده و باعث تخریب ساختاری یا از کار افتادن تجهیزات شوند.
- ریزش مواد شیمیایی: ریزش مواد شیمیایی ممکن است باعث آلودگی محیط شده و برای افراد حاضر در محل خطرآفرین باشد.
- خطرات واکنشی: برخی مواد شیمیایی بسیار واکنش پذیر هستند و ممکن است با دیگر مواد واکنش های شدیدی ایجاد کرده و منجر به انفجار یا آتش سوزی شوند.
برای پیشگیری از حوادث و صدمات، کارکنان آزمایشگاه باید پیش از استفاده از هر ماده شیمیایی، دستورالعمل های ایمنی مرتبط با مواد شیمیایی را مطالعه و رعایت کنند. این موضوع، شامل آشنایی با خطرات مرتبط با هر ماده، نحوه صحیح جابه‌جایی و ذخیره سازی آن‌ها و واکنش مناسب در زمان وقوع حوادث یا ریزش مواد شیمیایی می باشد. همچنین، کارکنان باید نحوه استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) ، مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک های تنفسی، را آموزش ببینند تا خطر مواجهه با مواد شیمیایی خطرناک به حداقل برسد.
تکمیل فرم COSHH (کنترل مواد خطرناک برای سلامتی) گامی ضروری در تضمین ایمنی شیمیایی در آزمایشگاه ها است. این فرم شامل شناسایی مواد خطرناک مورد استفاده در آزمایشگاه و تعیین اقداماتی است که باید برای کاهش میزان مواجهه با این مواد انجام شود. این فرآیند فرصتی برای یادگیری در مورد خطرات هر ماده شیمیایی، پیامدهای ایمنی آن و نحوه صحیح استفاده و جابه‌جایی آن فراهم می‌کند.
در مجموع، ایمنی شیمیایی در آزمایشگاه ها یک موضوع حیاتی است که نیازمند توجه دقیق و مدیریت مناسب است. با اتخاذ احتیاط‌های لازم و پیروی از رویه های صحیح، کارکنان آزمایشگاه می توانند خطرات مرتبط با مواد شیمیایی را به حداقل رسانده و از بروز حوادث و صدمات جلوگیری کنند.
قوانین و دستورالعمل‌های ایمنی آزمایشگاه
خطرات آزمایشگاهی ممکن است برای سلامت و ایمنی افراد شاغل در آزمایشگاه و همچنین محیط‌زیست خطرات جدی ایجاد کنند. اتخاذ تدابیر ایمنی مناسب برای جلوگیری از حوادث و صدمات امری حیاتی است. در ادامه، برخی از اقدامات ایمنی عمومی آزمایشگاهی که می‌توان اجرا کرد ارائه شده است:
- آگاهی کلی از ایمنی
- پیش از استفاده از هرگونه تجهیزات، با تمامی جنبه های ایمنی آن آشنا شوید.
- به شرایط ناایمن تجهیزات، رویه‌ها و اقدامات توجه کنید و در صورت مشاهده، به منظور اصلاح آن‌ها در سریع ترین زمان ممکن به شخص مسئول اطلاع دهید.
- تمام مناطق ذخیره سازی را به‌طور مناسب برچسب گذاری کنید و تمام مواد شیمیایی را در ظروف دارای برچسب صحیح نگهداری کنید.
- بر روی تمام بطری ها و ظروف شیمیایی تاریخ دریافت و تاریخ باز شدن آن‌ها را درج کنید.
- تاریخ انقضای مواد شیمیایی را یادداشت کنید.
- شرایط نگهداری مواد را مشخص کنید و به آن‌ها پایبند باشید.
- با اقدامات حفاظتی مناسب برای مواجهه با دسته‌های زیر از مواد خطرناک آشنا شوید:
- اشتعال‌پذیر
- خورنده
- سمی
- سرطان‌زا
- گازهای تحت فشار
- سموم
- مواد شیمیایی را بر اساس گروه‌های سازگاری برای ذخیره‌سازی جدا کنید.
- علائم هشدار دهنده برای خطرات خاص مانند مواد قابل اشتعال، ممنوعیت استفاده از شعله باز یا مشکلات ویژه دیگر را نصب کنید.
- برای جلوگیری از واکنش های شدید، محلول های غلیظ را به محلول های رقیق تر اضافه کنید.
- از حواس پرتی دیگر نیروها اجتناب کنید.
- تجهیزات را فقط برای کاربرد تعریف شده آن‌ها استفاده کنید.
- دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده برای واکنش های شیمیایی را در محل مناسبی قرار داده و محکم کنید تا بتوان آن‌ها را بدون جابه‌جایی تا پایان کامل واکنش کنترل کرد.
- ایمنی شخصی
- همواره برای انجام کارهای شیمیایی از میزهای دارای سیستم استخراج استفاده کنید.
- همیشه در آزمایشگاه از عینک ایمنی یا محافظ چشم استفاده کنید.
- در آزمایشگاه همیشه روپوش یا پیش بند آزمایشگاهی بپوشید.
- در صورت نیاز، از دستکش های مناسب استفاده کنید.
- کفش های مناسب را در آزمایشگاه بپوشید.
- در صورت لزوم از ماسک تنفسی استفاده کنید.
- تنها افراد آموزش دیده مجاز به استفاده از دستگاه های تنفسی هستند.
- بهداشت فردی
- قبل از ترک آزمایشگاه، دست‌های خود را بشویید.
- هرگز برای مکیدن محلول ها از دهان روی پیپت‌ها استفاده نکنید.
- خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه یا مکان هایی که مواد شیمیایی استفاده یا ذخیره می شوند، ممنوع است.
- هیچ غذایی نباید در یخچال آزمایشگاهی ذخیره شود.
- هرگز از ظروف آزمایشگاهی برای خوردن یا آشامیدن استفاده نکنید.
- در آزمایشگاه پوست بدن خود را پوشیده نگه دارید.
- پیشگیری از آتش سوزی
- از منابع اشتعال در آزمایشگاه و مناطق سرویس دهی (مانند شعله‌های باز، گرما یا تجهیزات الکتریکی) آگاه باشید.
- مواد شیمیایی را به میزان مصرف در آینده نزدیک خریداری کنید.
- مایعات قابل اشتعال را همیشه در کابینت های مناسب ذخیره کنید.
- واکنشگرهای ناسازگار (مانند اسیدها و حلال‌های آلی) را کنار یکدیگر ذخیره نکنید.
- به دلیل احتمال تشکیل پراکسیدهای انفجاری، از نگهداری طولانی مدت اتر یا مواد شیمیایی مشابه خودداری کنید.
- مواد شیمیایی را هنگام دریافت و باز کردن، تاریخ‌گذاری کنید.
- اطمینان حاصل کنید که تمام کابل‌های الکتریکی سالم بوده و تمام پریزها دارای اتصال به زمین باشند.
- اگر قادر به کمک در محل آتش سوزی یا حادثه نیستید، از آن منطقه دور بمانید.
- با مکان و وضعیت کپسول های آتش‌نشانی آشنا شوید. مهرهای شکسته نشان دهنده استفاده از کپسول آتش نشانی بوده و نیاز به شارژ مجدد دارد.
- از کپسول‌های آتش نشانی تنها زمانی استفاده کنید که آموزش دیده‌اید و به توانایی خود اطمینان دارید.
- نظم و ترتیب
- با مرتب نگه داشتن محیط کار آزمایشگاه، خطرات ایمنی را از بین ببرید.
- مسیرهای خروج از آزمایشگاه را همیشه باز نگه دارید و از قراردادن اشیاء در کنار درهای ورودی خودداری نمایید.
- مواد غیرضروری را از روی میزهای کار ، کف آزمایشگاه و راهروها بردارید.
- پس از هر بار استفاده، میزهای کار و سایر سطوح آزمایشگاه را پاک کنید.
- تمام تجهیزات را پیش از استفاده بررسی کنید.
- اگر نیاز است آزمایش ها بدون نظارت باقی بمانند، یادداشتی در کنار دستگاه آزمایشی قرار دهید که شامل مواد شیمیایی مورد استفاده، خطرات احتمالی، نام شما و شماره‌ای برای تماس در مواقع اضطراری باشد.
- همیشه کف آزمایشگاه را خشک نگه دارید. فوراً به ریزش مواد رسیدگی کنید و سایر کارکنان آزمایشگاه را از خطرات احتمالی لغزش مطلع کنید.
- تنها کارکنان مجاز باید تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی را انجام دهند.
- سینک ها را به‌طور منظم با آب شست‌وشو دهید تا از انتشار بوی مواد شیمیایی در آزمایشگاه جلوگیری شود.
- تمام سیلندرهای گاز فشرده باید با زنجیر یا گیره به یک قفسه محکم وصل شوند.
- رویه های اضطراری
رویه های اضطراری در آزمایشگاه برای اطمینان از ایمنی همه افراد حاضر و کاهش خسارات در شرایط اضطراری بسیار ضروری هستند. این رویه ها باید از پیش تعیین شوند و به‌صورت واضح به همه کارکنان آزمایشگاه ابلاغ شوند.
برخی از اقدامات اضطراری اساسی در آزمایشگاه عبارتند از:
- اطلاع رسانی به همه افراد حاضر در آزمایشگاه: در مواقع اضطراری، اطلاع رسانی فوری به همه اهمیت دارد. این موضوع می تواند شامل فعال سازی آژیر خطر، اعلام هشدار یا استفاده از سیستم ارتباطی باشد.
- تخلیه محل: در صورت لزوم، آزمایشگاه را به سرعت و با ایمنی کامل تخلیه کنید. از مسیرها تخلیه تعیین شده استفاده کنید و به افرادی که نیاز به کمک دارند، کمک کنید.
- تماس با خدمات اضطراری: در صورت وقوع آتش سوزی، انفجار، نشت مواد شیمیایی یا هر شرایط اضطراری که نیاز به رسیدگی فوری دارد، با خدمات اضطراری مانند آتش نشانی، امدادگران یا پلیس تماس بگیرید.
- خاموش کردن تجهیزات: اگر شرایط اضطراری شامل مواد یا تجهیزات خطرناک است، هرگونه تجهیزاتی که می توانند به شرایط اضطراری دامن بزنند را خاموش کنید.
- استفاده از تجهیزات ایمنی: در صورت نیاز، از تجهیزاتی مانند کپسول آتش نشانی، ایستگاه شست‌وشوی چشم یا دوش های ایمنی استفاده کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
- پیروی از رویه های تعیین شده: در شرایط اضطراری، پیروی از رویه های تعیین شده ضروری است. این موضوع می تواند شامل استفاده از تجهیزات خاص، پوشیدن لباس محافظ یا پیروی از مسیرهای تخلیه باشد.
با تعیین و آموزش دقیق رویه‌های اضطراری در آزمایشگاه، مدیران آزمایشگاه می توانند خطر حوادث را به حداقل رسانده و از سلامت و ایمنی همه افراد حاضر محافظت کنند.
- تجهیزات حفاظت شخصی
استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی برای کارکنان آزمایشگاه ضروری است تا از آن ها در برابر خطراتی مانند ریختن مواد شیمیایی، آلودگی های بیولوژیکی و صدمات فیزیکی محافظت کند. نوع تجهیزات حفاظتی مورد نیاز بستگی به ماهیت کار و خطرات موجود، دارد.
محافظت از چشم
آزمایشگاه ها محیط‌هایی هستند که در آن‌ها روزانه با مواد شیمیایی و مواد مختلف کار می شود. همیشه خطر پاشیدن مواد یا پرتاب اجسام وجود دارد که می‌تواند به چشم آسیب جدی وارد کند. بنابراین، استفاده از ابزارهای محافظت مناسب از چشم در هنگام کار در آزمایشگاه بسیار ضروری است.
چندین نوع تجهیزات محافظت از چشم در محیط آزمایشگاه وجود دارد که شامل عینک های ایمنی، عینک های محافظ (Goggles) و شیلدهای ایمنی (Safety Visors) هستند. هر یک از این گزینه ها بسته به نوع کار، سطوح مختلفی از محافظت را ارائه می‌دهند.
- عینک‌های ایمنی: این نوع عینک، چشم ها و مناطق اطراف آن را می پوشاند و معمولاً برای کارهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عینک ها در برابر ذرات کوچک معلق در هوا و پاشیدن مایعات محافظت اولیه را فراهم می‌کنند.
- عینک های محافظ: این عینک ها محافظت بیشتری نسبت به عینک‌های ایمنی ارائه می دهند زیرا تمام منطقه چشم را می پوشانند. این نوع عینک ها برای کارهایی که شامل مواد شیمیایی، مایعات یا گازها می شود، ایده‌آل هستند و همچنین از پرتاب اشیاء محافظت می‌کنند.
- شیلدهای ایمنی (Safety Visors):این نوع محافظ، کل صورت را می پوشاند و از جلو و اطراف در برابر پاشش مایعات، گرد و غبار و خطرات دیگر محافظت می‌کند.
هنگام انتخاب محافظ چشم مناسب، مهم است که به وظایف خاصی که در آزمایشگاه انجام می‌شود توجه کنید. برای مثال، اگر با مواد شیمیایی خطرناک کار می‌کنید که می تواند آسیب شدید به چشم وارد کند، استفاده از عینک های محافظ یا شیلدهای ایمنی توصیه می شود. با این حال، اگر با مواد کم خطرتر کار می کنید یا وظایف معمولی آزمایشگاهی را انجام می دهید، عینک های ایمنی ممکن است کافی باشد.
روپوش آزمایشگاهی
روپوش آزمایشگاهی که به عنوان “کت سفید” نیز شناخته می شود، یکی از مهم ترین لباس های محافظتی در محیط آزمایشگاهی است، به ویژه در آزمایشگاه شیمی که مواد شیمیایی به طور مکرر استفاده می شود. این لباس از پوست و لباس فرد در برابر ریختن و پاشیدن مواد خطرناک محافظت می‌کند.
روپوش آزمایشگاهی معمولاً از پارچه بادوام و مقاوم در برابر آتش مانند پنبه، پلی استر یا ترکیبی از هر دو ساخته می شود. این روپوش ها اغلب سفید رنگ هستند که نشان دهنده تمیزی و خلوص است و دارای آستین های بلند، دکمه‌های جلو و یقه‌ای برای پوشش کامل بدن است.
پوشیدن روپوش آزمایشگاهی برای ایمنی در آزمایشگاه بسیار ضروری است. این لباس از آلودگی پوست و لباس جلوگیری کرده و خطر مواجهه با مواد مضر را کاهش می دهد. همچنین، این لباس به عنوان یک مانع میان فرد و مواد شیمیایی عمل می کند و پوست را از مواد خورنده یا تحریک کننده محافظت می کند.
هنگام انتخاب روپوش آزمایشگاهی، انتخاب مدلی که به خوبی اندازه باشد، تمام بدن را بپوشاند و راحت باشد، بسیار مهم است. همچنین رعایت دستورالعمل های مراقبت و نگهداری مناسب برای اطمینان از تمیزی و سالم ماندن روپوش ضروری است.
پیش بندها :
علاوه بر روپوش های آزمایشگاهی، پیش بندها نیز یکی از انواع لباس‌های محافظتی هستند که به‌طور گسترده در محیط‌های آزمایشگاهی استفاده می شوند. این پیش بندها برای محافظت از فرد در برابر مواد شیمیایی خورنده یا تحریک کننده طراحی شده‌اند.
پیش بندها معمولاً از پلاستیک یا لاستیک ساخته می شوند و در اندازه ها و سبک های مختلف برای تناسب با انواع بدن موجود هستند. این پیش بندها به‌طور معمول بر روی لباس هایی که دست ها و بدن را می پوشانند، مانند روپوش آزمایشگاهی، پوشیده شده و از قسمت جلوی بدن محافظت می کنند.
هنگام استفاده از پیش‌بند، ضروری است که به‌درستی بسته شود و تمام قسمت جلوی بدن را بپوشاند تا از تماس با مواد شیمیایی خطرناک جلوگیری شود. رعایت نکات مراقبتی و نگهداری مناسب برای تمیز نگه داشتن پیش بند و حفظ وضعیت خوب آن بسیار ضروری است.
همانند سایر لباس های محافظتی، مهم است که پیش بندها را در شرایط خوبی نگه دارید؛ این امر از طریق تمیز کردن، تعمیر یا جایگزینی در صورت نیاز امکان پذیر است. لباس های محافظتی کثیف یا آسیب دیده می توانند خطراتی را برای فرد ایجاد کنند و احتمال مواجهه با مواد شیمیایی یا بروز حوادث را افزایش دهند.
محافظت از دست ها
محافظت از دست‌ها در ایمنی آزمایشگاه بسیار حیاتی است. دستکش های محافظ رایج ترین نوع محافظت از دست در محیط‌های آزمایشگاهی هستند و به عنوان مانعی میان پوست و مواد شیمیایی مورد استفاده عمل می‌کنند.
انواع مختلفی از دستکش ها در آزمایشگاه موجود هستند که شامل دستکش‌های لاتکس، نیتریل، وینیل و لاستیکی می شوند. هر نوع دستکش، سطح محافظت متفاوتی در برابر مواجهه با مواد شیمیایی ارائه می‌دهد. انتخاب دستکش مناسب بر اساس نوع ماده مورد استفاده و خطرات خاص موجود بسیار مهم است.
ماسک های تنفسی
ماسک های تنفسی یکی دیگر از انواع تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) هستند که به‌طور گسترده در محیط‌های آزمایشگاهی برای محافظت در برابر استنشاق مواد خطرناک مانند گردوغبار، دود و بخارات استفاده می شوند. این ماسک ها به‌ویژه هنگام کار با مواد شیمیایی که ممکن است مشکلات یا آسیب‌های تنفسی ایجاد کنند، ضروری هستند.
نتیجه گیری
خطرات آزمایشگاهی می توانند تهدیدات قابل توجهی برای سلامت و ایمنی کارکنان آزمایشگاه ایجاد کنند. این خطرات شامل مواجهه با مواد شیمیایی، آتش سوزی، انفجار ها، خطرات الکتریکی و موارد دیگر است. با این حال، با اجرای قوانین ایمنی مناسب و استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی، کارکنان آزمایشگاه می توانند ایمن کار کرده و خطر حوادث یا آسیب ها را به حداقل برسانند.
منابع:
