ذخیره و نگهداری ایمن مواد شیمیایی در انبار بخشی مهم از برنامه واحد بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) است. خواص مواد شیمیایی و واکنش پذیری آنها به طور گسترده ای متفاوت است و اگر مواد شیمیایی به درستی مدیریت، ذخیره و برچسب گذاری نشوند، می توانند عواقب مضر یا حتی مخربی مانند تولید دود سمی، آتش سوزی یا انفجار داشته باشند که ممکن است منجر به مرگ انسان، آسیب مالی یا خطرات زیست محیطی شود. بسیاری از شرکت ها برای انجام فعالیت های تجاری خود به انواع مواد شیمیایی متکی هستند. مواد خام، محصولات نیمه ساخته و محصولات نهایی اختصاص داده شده به انبارهای مواد شیمیایی باید با الزامات ایمنی مطابقت داشته باشند.
استفاده از برچسب شیمیایی برای معرفی مواد
بدین منظور، با استفاده از یک برچسب شیمیایی مناسب مواد را شناسایی کرده و خطرات مرتبط فهرست می شوند تا کاربران با خواندن برچسب‌های شیمیایی و برگه‌های اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) آگاهی های لازم را داشته باشند. ذخیره سازی مناسب مواد شیمیایی باید مطابق با استانداردهاى سازمان ایمنى و بهداشت شغلى (OSHA) باشد و این میتواند از بیشتر خطرات شیمیایی ممکن جلوگیری کند.
اولین و مهم‌ترین مرحله در ذخیرهسازی ایمن مواد شیمیایی خطرناک، شناسایی تمام مواد تخصیص داده شده به انبار است تا درک درستی از خواص و خطرات آنها حاصل شود. آیا این ماده شیمیایی قابل اشتعال، سمی یا خورنده است؟ آیا خود واکنش زا است یا به نور خورشید واکنش نشان میدهد؟ آیا با مواد دیگر ناسازگار است؟ آیا می تواند بر محیط زیست یا آبزیان تأثیر منفی بگذارد؟
موارد استفاده از برگه MSDS مواد
برای دسترسی به این اطلاعات به برگه MSDS ارائه شده توسط سازنده، واردکننده یا تامین کننده نیاز است. MSDS الزامات ذخیره سازی مواد شیمیایی و هر گونه مواد ناسازگار یا شرایط محیطی را که ممکن است باعث واکنش نامطلوب مانند آتش سوزی یا انفجار شود را مشخص می کند. خواص شیمیایی، فیزیکی و خطرات یک ماده شیمیایی را مشخص می کند. با این حال، در یک مرکز ذخیره سازی مواد شیمیایی، عوامل دیگری مانند کمیت و شکل ذخیره سازی مواد نیز اضافه می شوند.
هنگامی که مواد شیمیایی خطرناک در انبار شناسایی شدند، باید خطرات ناشی از نگهداری، جابجایی و استفاده از آنها را به همراه میزان خطر آنها ارزیابی نمود تا بتوان اقدامات مناسب جهت کنترل مناسب ریسک را انجام داد.
میزان خطر برای مواد انبارش شده در انبار ها
بسیاری از خطرات موجود در انبارها ناشی از ویژگی های موادی هستند که انبار می شوند. در مورد انبارداری مواد شیمیایی، سطح خطر به موارد زیر بستگی دارد:
- حجم و دسته مواد شیمیایی ذخیره شده
- سازماندهی و توزیع مواد شیمیایی در تاسیسات انبار.
- شرایط نگهداری در رابطه با محیط (دما، رطوبت و غیره) و تجهیزات (ابزار جابجایی، ظروف، پالتها و غیره).
- روشهای کار کارکنان، مرتبط با آموزش پیشگیری از خطرات شغلی
موارد ایمنی مورد نیاز برای انبار مواد
برخی نکات مرتبط با شرایط ایمنی به شرح موارد باید در انبارداری مواد شیمیایی رعایت شوند:
طراحی و ساختار نصب
این موارد فواصل ایمن مورد نیاز بین مواد شیمیایی، سازگاری، محل نگهداری، تجهیزات حمل و نقل توصیه شده و استانداردهای انباشتگی و … را تعیین میکند.
ظروف و تانکرهای نگهداری مواد شیمیایی
ظروف و تانکرهای نگهداری باید متناسب با خواص مواد شیمیایی مواد باشند. به طور مثال، ظروفی برای نگهداری مواد شیمیایی از فولاد یا فولاد ضد زنگ (که از مزایای آن می توان به نگهداری و تعمیرات کم و دوام و مقاومت بالا اشاره کرد) و پلی اتیلن با چگالی بالا (مادهای سبک، انعطافپذیر و مقاوم در برابر دمای پایین) ساخته میشوند.
سیستم های نظارت بر شرایط ذخیرهسازی (دما و رطوبت) و سیستمهای حفاظتی (پیشگیری از آتش سوزی) مورد نیاز در نصب به عنوان بخشی از سیاست ایمنی انبار و پیشگیری از خطر هستند.
الزامات بازرسی دورهای
پس از عملیاتی شدن، تاسیسات انبار مواد شیمیایی باید تحت بازرسیهای دورهای منظم قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که این شرایط ایمن حفظ میشود.
