گلیسیرین نقش مهم و حیاتی در تولید بسیاری از محصولاتی که ما روزانه از آنها استفاده می کنیم، ایفا می کند. بعد از آب، گلیسیرین یکی از پر مصرف ترین مواد اولیه شیمیایی به کار رفته در فرمولاسیون محصولات مراقبت شخصی، آرایشی و بسیاری از داروها می باشد.
گلیسیرین چیست؟
در سال 1779 یک شیمی دان سوئدی به نام کارل ویلهلم شیل، پس از حرارت دادن روغن زیتون و ماده شیمیایی حاوی قلع به صورت تصادفی گلیسیرین را کشف کرد. او در سال 1783 یافته های خود و روش تولید گلیسیرین را گزارش کرد. گلیسیرین یا گلیسرول یک الکل سه عاملی با فرمول شیمیایی C3H5(OH)3 و نام آیوپاک Propane-1,2,3-triol می باشد. این ماده تولید شده از روغن های گیاهی و یا چربی های حیوانی، بی رنگ، بی بو، دارای ویسکوزیته بالا، جاذب رطوبت، دارای مزه شیرین و نقطه جوش بالا می باشد. گلیسیرین به دلیل داشتن سه گروه هیدروکسیل به آسانی در آب حل می شود. این ماده به عنوان یک جاذب رطوبت، رطوبت را از محیط اطراف خود جذب می کند، این ویژگی گلیسیرین را به یک مرطوب کننده و نگهدارنده تبدیل می کند. این ماده ارزشمند دارای ویژگی های بی نظیری مانند سازگاری با بسیاری از مواد اولیه شیمیایی، پایداری بالا (شرایط نگهداری نرمال) و دوستدار محیط زیست می باشد. این ویژگی های مهم گلیسیرین را به ماده ای بسیار مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
کاربردها:
- محصولات مراقبت شخصی، آرایشی و بهداشتی:
گلیسیرین گرید آرایشی و بهداشتی به عنوان مرطوب کننده، جاذب رطوبت، نرم کننده، ماده ای غیر کومدوژنیک، ملایم با پوست و سازگار با بسیاری از مواد شیمیایی شناخته می شود. این ماده معمولا در فرمولاسیون بسیاری از محصولات مراقبت از پوست، مو، عطرها و محصولات خوشبو کننده و حتی خمیردندان ها استفاده می شود. گلیسیرین می تواند جایگزین ماده خطرناکی مانند پروپیلن گلایکول در محصولات آرایشی و بهداشتی شود.
- محصولات غذایی و نوشیدنی ها:
گلیسیرین گرید غذایی با استاندارد بین المللی E422 به عامل شیرین کننده در محصولات غذایی کم کالری و بدون شکر، نگهدارنده و افزایش دهنده طول عمر محصول، امولسیفایر، بهبود دهنده طعم و بافت محصول، جاذب رطوبت و مرطوب کننده شناخته می شود و به طور گسترده در بسیاری از محصولات مانند انواع نان، کیک، ویفر، آبنبات، شکلات، طعم دهنده، مواد غذایی منجمد، غذای خردسالان، محصولات لبنی و غذای حیوانات استفاده می شود.
- محصولات دارویی:
گلیسیرین گرید دارویی، با استاندارد USP-grade به عنوان عامل حلال، مرطوب کننده و پایدار کننده شناخته می شود. این ماده زیست تخریب پذیر و دوستدار محیط زیست با طیف گسترده ای از اجزای فعال و مواد جانبی دارویی سازگار است. این ماده ارزشمند در محصولات بهبود زخم، مانند پمادها، ژل ها و پانسمان ها، برخی از ترکیبات تزریقی، کرم ها، لوسیون ها، پمادها، بالم ها، ژل ها و محصولات مراقبت از دهان (مانند خمیر دندان، دهانشویه و اسپری دهانی) استفاده می شود.
- صنایع مختلف:
گلیسیرین گرید صنعتی به دلیل داشتن ویژگی های ارزشمندی مانند پایداری در شرایط مختلف فیزیکی و شیمیایی، سازگاری با طیف گسترده ای از مواد اولیه مورد استفاده در صنایع مختلف و زیست تخریب پذیری به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می شود.
برخی از کاربردهای گلیسیرین گرید صنعتی:
- حلال و میانجی شیمیایی
- تولید پلی یورتان
- چسب ها
- روان کننده ها و مایعات فلزکاری
- ضدیخ ها و خنک کننده ها
- پوشش ها، رنگ ها، رزین ها و جوهرها
آیا گلیسیرین ماده ای ایمن است؟
بر طبق گزارش سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA)، گلیسیرین به طور معمول ماده ای ایمن شناخته می شود. بر طبق (VCRP) گلیسیرین در 11972 محصول آرایشی، استفاده شده است. با وجود ایمن شناخته شدن گلیسرول، این ماده می تواند باعث واکنش آلرژیک در شرایط بسیار نادر شود. اگر فرد علائمی مانند قرمزی و خارش پوست را مشاهده کند، باید استفاده از محصول حاوی گلیسیرین را متوقف و به پزشک مراجعه کند. در صورت مشاهده حساسیت، شخص باید از محصولات فاقد گلیسیرین استفاده و با دقت لیبل محصولات را چک کند.
منابع:
