مواد تشکیل دهنده شامپو
مقدمه
شامپو یکی از محصولات ضروری در صنعت مراقبت شخصی است و به صورت گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو، مهارت در فرمولاسیون آن بسیار ارزشمند و حیاتی است.
در نگاه اول، ممکن است ساخت یک شامپوی مناسب کار ساده ای به نظر برسد، اما در واقع، فرمول بندی یک شامپوی موفق و تجاری فرآیندی پیچیده است که نیاز به بررسی دقیق طیف گسترده ای از مواد و عوامل مختلف دارد. هیچ فرمول واحدی وجود ندارد که برای همه مناسب باشد؛ بلکه تولید شامپو ترکیبی از علم، خلاقیت و شناخت بازار است تا محصولاتی متناسب با انواع مختلف مو و نیازهای مصرف کنندگان ارائه شود.
در این مقاله، نگاهی به ترکیبات اصلی شامپو خواهیم داشت و چگونگی ایجاد تعادل میان عملکرد، نوآوری و مقرون به صرفه بودن را بررسی خواهیم کرد.
ارکان اصلی فرمولاسیون مؤثر شامپو
فرمولاسیون یک شامپوی موفق صرفاً به ترکیب مواد محدود نمی شود. برای اینکه یک شامپو در صنعت مراقبت شخصی برجسته و موفق باشد، باید بر سه اصل اساسی تمرکز داشته باشد.
- پاک کنندگی و نرم کنندگی هدفمند
یک شامپوی مؤثر باید مو و پوست سر را به خوبی پاکسازی کرده و حالت مطلوبی به آن ببخشد. برای دستیابی به این هدف، لازم است ویژگی های انواع مو (صاف، موج دار، فر یا مجعد) و شرایط مختلف پوست سر (چرب، خشک یا متعادل) به دقت بررسی شوند. با انتخاب و ترکیب مناسب مواد، شامپو می تواند عملکردی بهینه در پاک کنندگی و نرم کنندگی داشته باشد و سلامت مو و پوست سر را به طور مؤثر حفظ کند.
- جذابیت محصول در بازار
برای جلب توجه مصرف کنندگان و تحقق وعده های بازاریابی، فرمولاسیون شامپو باید با اندکی خلاقیت همراه باشد. این امر را می توان با تأکید بر جنبه های زیبایی شناختی مانند رنگ، بافت و رایحه، همچنین با افزودن ترکیبات فعال نوآورانه که مزایای خاصی را ارائه می دهند (مانند حجم دهی، ضد شوره یا محافظت از رنگ مو) محقق کرد. علاوه بر این، توجه به ترندهای بازار و ترجیحات مصرف کنندگان، مانند استفاده از مواد طبیعی یا ارگانیک، می تواند جذابیت شامپو را افزایش داده و آن را از رقبا متمایز کند.
- مقرون به صرفه بودن
در صنعت مراقبت شخصی شاهد رقابت شدیدی بین تولید کنندگان هستیم و مقرون به صرفه بودن یکی از عوامل مهم در موفقیت یک محصول است. فرمولاسیون شامپو باید میان دستیابی به نتایج مطلوب و کنترل هزینه های تولید تعادل برقرار کند. با بررسی دقیق قیمت و دسترسی به مواد اولیه، می توان شامپویی ساخت که هم عملکرد خوبی داشته باشد و هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد، تا بتواند جایگاه مناسبی در بازار پیدا کند.
بررسی مواد کلیدی
آب
آب یکی از اجزای اصلی تمام فرمول های شامپو است و حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد ترکیب آن را تشکیل می دهد. علاوه بر مقرون به صرفه بودن، آب با رقیق کردن مواد پاک کننده، اصطکاک پوست را کاهش داده و باعث می شود شامپو به راحتی روی مو و پوست سر پخش شود. در لیست ترکیبات محصول معمولاً با نام “aqua” یا “acqua” ذکر می شود، چراکه برخی تولیدکنندگان معتقدند این اصطلاح جلوه ای لوکس تر و جذاب تر به محصول می بخشد.
سورفکتانت ها (مواد فعال سطحی – یا مواد پاک کننده):
این ترکیبات از اجزای اصلی شامپو های پاک کننده هستند و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد فرمول شامپو را تشکیل می دهند. مشابه امولسیفایر ها، این مواد توانایی ترکیب آب و روغن را دارند.
سورفکتانت ها به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند:
- سورفکتانت های اولیه: شامل سولفات ها و ترکیبات مرتبط (مانند آلکیل سولفونات ها و سدیم لوریل سولفات) هستند. وظیفه اصلی آن ها پاک کنندگی و ایجاد کف است.
- سورفکتانت های ثانویه: علاوه بر تقویت خاصیت پاک کنندگی و کف سازی، به کاهش اصطکاک و خشکی کمک می کنند. این مواد شامل بتائین ها ( کوکامیدوپروپیل بتایین و کوکامیدوپروپیل هیدروکسی سولتین) و سولفوسوکسینات ها مانند دی سدیم لوریل اتر سولفوسوکسینات هستند.
در صورتی که قصد دارید شامپویی مناسب برای موهای چرب و تولید بیش از حد سبوم فرموله کنید، باید از میزان بالاتری از سورفکتانت ها استفاده کنید. اما برای شامپو های مخصوص کودکان، تنها سورفکتانت های ملایم و با غلظت کم توصیه می شود.
پلی کواترنیوم ۷ (PQ7) عامل قدرتمند نرم کننده
پلی کواترنیوم ۷ (پلی کوانیل 7) یک پلیمر کاتیونی است که با کاهش الکتریسیته_ساکن و وز شدن مو، مدیریت و حالت دهی آن را آسان تر می کند. این ماده با ایجاد یک لایه محافظ سبک روی ساقه مو، نه تنها بافت مو را بهبود می بخشد، بلکه احساس لطافت و نرمی ابریشمی به آن می دهد.
- مزایای کلیدی پلی کواترنیوم 7
- کاهش الکتریسیته ساکن و وز شدگی
- افزایش نرمی و لطافت
- بهبود قابلیت مدیریت و حالت دهی مو
- تشکیل یک لایه محافظ روی مو
افزاینده های کف
بیشتر مصرف کنندگان شامپو هایی که کف کمی دارند را نمی پسندند و تصور می کنند که این محصولات قدرت پاک کنندگی کافی ندارند. از نظر فنی، این باور نادرست است، به همین دلیل معمولاً در ترکیبات شامپو از افزاینده های کف استفاده می شود. این ترکیبات علاوه بر افزایش ویسکوزیته، حس لوکس بودن را به محصول می بخشند. افزاینده های کف نوعی سورفکتانت هستند که معمولاً شامل بتائین یا آلکانول آمیدها (کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید، کوکونات فتی اسید مونو اتانول آمید و سویا فتی اسید دی اتانول آمید) می شوند و به افزایش حجم کف و ایجاد حباب های بیشتر کمک می کنند. میزان این ترکیبات در فرمولاسیون شامپو معمولاً بین ۱ تا ۲ درصد است و شامل موادی مانند لورامید DEA و کوکامیدوپروپیل بتائین می شوند.
مواد مات کننده (Opacifiers)
از دید مصرف کننده، شامپوی براق و صدفی نشان دهنده کیفیت بالا و غنی بودن محصول است. گاهی از این مواد برای پوشاندن کدری شامپو استفاده می شود و یک ضعف را به نقطه قوت تبدیل می کند. ترکیباتی مانند EGDS (اتیلن گلیکول دی استئارات) و EGMS (اتیلن گلیکول مونو استئارات)، یا ترکیبی از هر دو، در این زمینه مؤثر هستند. این مواد به صورت کریستالی از محلول جدا شده و جلوه ای صدفی زیبا ایجاد می کنند. برای دستیابی به این اثر بصری، لازم است شامپو به تدریج سرد شود. همچنین، افزودن الکترولیت می تواند به تقویت این ویژگی کمک کند. البته استفاده از ایرامیکس (ماده صدفی کننده مایع) می تواند یک راه حل موثر برای دستیابی به ظاهر صدفی بی نقص در محصول باشد.
منابع:
